Klám: Löggjöf, kynferði, (ó)menning, sjálfsmynd og nánd

Innanríkisráðuneyti, velferðarráðuneyti og mennta- og menningarmálaráðuneyti, í samstarfi við lagadeild Háskóla Íslands, efna til ráðstefnu um klám þann 16. október nk. í hátíðarsal Háskóla Íslands. Á ráðstefnunni verður fjallað um klám út frá lagalegu og samfélagslegu sjónarhorni og því velt upp hvert hlutverk löggjafans og stjórnvalda er í þeim efnum og hvernig skilgreina eigi klám. Gail Dines, prófessor við Wheelock College í Boston, er lykilfyrirlesari ráðstefnunnar en hún hefur rannsakað og ritað um klám í rúma tvo áratugi. Í fyrirlestri sínum mun Dines m.a. fjalla um hvernig fjölmiðlafræðingar, femínistar og félagsfræðingar hafa skilgreint áhrif kláms og klámfengis efnis á samfélagið annars vegar og á sjálfsmynd fólks hins vegar. Dines notast við dæmi af fjölsóttum klámsíðum og úr tónlistarmyndböndum til að greina þá ólíku mynd sem dregin er upp af konum annars vegar og körlum hins vegar og þá ímynd sem sett er fram um samskipti kynjanna. Loks fjallar Dines um hvernig bregðast eigi við klámvæðingu.  

Aðrir fyrirlesarar á ráðstefnunni eru Jón Þór Ólason, lektor við lagadeild Háskóla Íslands, Sigríður Hjaltested, saksóknari hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu, Þorbjörg Sveinsdóttir, starfsmaður hjá Barnahúsi, Guðrún Jónsdóttir, talskona Stígamóta og Guðjón H. Hauksson, kennari við Menntaskólann á Akureyri. 

Ráðstefnan er liður í samráðsferli ráðuneytanna þriggja um málaflokkinn og markmiðið er að efna til umræðu um hvert hlutverk stjórnvalda eigi að vera þegar kemur að klámi, með tilliti til dreifingar, notkunar og einstaklingsbundinna og samfélagslegra áhrifa. Samkvæmt almennum hegningarlögum er dreifing, innflutningur, sala, útbýting og prentun kláms refsiverð á Íslandi. Í seinni tíð hefur sjaldan verið refsað fyrir brot á þessum lögum og takmörkuð umræða hefur farið fram um hvar mörkin liggja á milli kláms og kynferðislega opinskás efnis.

Frá árinu 2010 hefur innanríkisráðuneytið (áður dómsmála- og mannréttindaráðuneyti) staðið fyrir umræðu um meðferð kynferðisbrota í réttarkerfinu og efnt til ráðstefnuhalds um ýmsa þætti þessa málaflokks í samstarfi við lagadeild Háskóla Íslands. Í því ferli hefur ítrekað verið bent á að klámnotkun hafi færst í aukana og að hún hafi bein áhrif á viðhorf ungs fólks til kynlífs og kynfrelsis. Þannig sé hætta á að klám hafi áhrif á kynferðisbrot.

Dagskrá:

Fundarstjóri: Hafsteinn Þór Hauksson, lektor við lagadeild Háskóla Íslands

13:00-13:10   Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra: Setning

13:10-14:10   Gail Dines, prófessor við Wheelock College í Boston: „Sex(ism), Identity, and Intimacy in a   Porn Culture“

14:10-14:30   Spurningar og umræður

14:30-14:50   Kaffihlé

14:50-15:10  Jón Þór Ólason, lektor við lagadeild Háskóla Íslands: Hugtakið klám samkvæmt 210. gr.hgl.   og beiting ákvæðisins í dómaframkvæmd

15:10-15:30   Sigríður Hjaltested, aðstoðarsaksóknari hjá Lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu: Rannsókn og meðferð brota á banni gegn klámi 

15:30-15:40   Reynslusaga: Að ánetjast klámi

15:40-16:00   Guðrún Jónsdóttir, talskona Stígamóta: Klám er hugmyndafræði kynferðislegs ofbeldis

16:00-16:20   Þorbjörg Sveinsdóttir, MS í sálfræði og starfsmaður hjá Barnahúsi: Áhrif kláms á börn og unglinga

16:20-16:40   Guðjón H. Hauksson, framhaldsskólakennari og faðir: Unglingar á klámbekk – ábyrgð foreldra, skóla og samfélags 

16:40-17:00   Umræður

Ráðstefnuslit: Katrín Jakobsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra

Ráðstefnan er öllum opin en fólk er beðið um að skrá sig til þátttöku með því að senda tölvupóst á netfangið: skraning@irr.is.